Działalność gospodarcza z małżonkiem – jak to rozwiązać?

Angażujesz męża lub żonę w swoją działalność lub masz takie plany? W takim razie pomyśl nad formalnym uregulowaniem tej współpracy. Dowiedz się, jak ją legalnie zorganizować.

Małżonek jako osoba współpracująca

Częstym zjawiskiem w Polsce są niewielkie, rodzinne firmy, które choć zarejestrowane tylko na jednego małżonka, to drugi aktywnie pomaga w ich prowadzeniu. W takiej sytuacji drugi małżonek automatycznie uzyskuje status osoby współpracującej, co pozwala na zaangażowanie w działalność firmy w dowolnym wymiarze czasowym i bez podpisywania umowy. Osoba współpracująca podlega jednak ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu w pełnym wymiarze, tak samo jak przedsiębiorca, dlatego musi opłacać składki w ramach tzw. „dużego ZUS-u”. Nie ma przy tym znaczenia, że właściciel firmy opłaca taki sam ZUS za siebie.

Umowa o pracę

Choć małżonek jako osoba współpracująca nie musi podpisywać umowy z mężem/żoną prowadzącym/prowadzącą firmę, to nic nie stoi na przeszkodzie, żeby to zrobić. Jeżeli jednak zatrudni się małżonka na umowę o pracę, przedsiębiorca i tak musi opłacać za niego składki w ramach „dużego ZUS-u”, tak samo jak za siebie. Obciążenia się zmniejszają jedynie w przypadku, gdy małżonek jest już zatrudniony na umowę o pracę w innej firmie – wtedy przedsiębiorca opłaca za niego wyłącznie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Ponadto należy pamiętać, że pensja wypłacana małżonkowi nie może zostać ujęta jako koszt uzyskania przychodu.

Umowa zlecenia i o dzieło

Jedynie przy zatrudnieniu małżonka w oparciu o umowy cywilno-prawne przedsiębiorca nie jest zobowiązany do opłacania za niego składek ZUS jak za siebie. W przypadku umów zlecenia i o dzieło prawo traktuje małżonka tak samo jak każdego pracownika.

Spółka

Inną możliwością prowadzenia działalności gospodarczej wspólnie przez małżonków jest założenie spółki cywilnej lub spółki z o.o. W przypadku spółki cywilnej wymaga to dwóch odrębnych wpisów do CEIDG, a więc opłacania składek ZUS przez każdego z małżonków z osobna.

Dwie osobne firmy

Gdy małżonkowie chcą prowadzić działalność gospodarczą w różnych branżach, najprostszym rozwiązaniem jest założeniem odrębnej firmy dla nich obojga. Wtedy sytuacja jest klarowna i każdy opłaca ubezpieczenia za siebie, przy czym:

• małżonek, który prowadzi działalność pierwszy raz, może skorzystać z obniżonych składek ZUS w pierwszych 24 miesiącach
• małżonek, który prowadził kiedyś działalność i chciałby prowadzić ją ponownie, a przerwa w prowadzeniu działalności wynosi minimum 60 miesięcy, może także skorzystać z obniżonych składek ZUS w pierwszych 24 miesiącach